#muziekinstrument

46 items
accordeon
Een accordeon is een muziekinstrument dat vanwege de manier van geluidvoortbrenging tot de aerofonen wordt gerekend. Het instrument wordt accordeon genoemd vanwege de constructie van het mechaniek van de linkerhand; door een matrix van stangen en knoppen wordt, wat de akkoordknoppen betreft, een drietal tonen tegelijk geproduceerd, een akkoord. Accordeons worden als klavieraccordeon en als knopaccordeon gemaakt; alleen de bespeling is verschillend, de klank en mogelijkheden zijn gelijk.
agogo
De agogô (Yoruba voor bel), of agogo-bel is een muziekinstrument, een idiofoon bestaande uit twee of drie kleine koebellen van smeedijzer of koper van verschillende grootte, verbonden door een metalen staaf. Door het verschil in grootte brengt elke koebel een andere toonhoogte voort. Het instrument wordt vanouds gebruikt in Latijns-Amerikaanse muziek, die is gebaseerd op de religieuze ceremoniële muziek van daarheen gedeporteerde Afrikaanse slaven. Het kan het oudste samba-instrument genoemd worden, ontstaan uit de West-Afrikaanse koebel.
alpenhoorn
De alpenhoorn is een van hout vervaardigd blaasinstrument met een lengte tot vier meter.
altviool
De altviool is een gestreken snaarinstrument en is het oudste lid van de vioolfamilie, waartoe ook de viool en de cello behoren.
ashiko
Een ashiko is een soort trommel, die de vorm heeft van een spits toelopende cilinder (of een afgeknotte kegel), met het vel aan de brede kant, terwijl de smallere kant open is. Hij heeft doorgaans een geitenvel en wordt middels touwen gestemd. Hij wordt met de handen bespeeld. Het instrument komt traditioneel voor in West-Afrika, alsmede delen van Noord- en Zuid-Amerika.
autoharp
Autoharp is een handelsmerk voor een op de citer gelijkend snaarinstrument waarbij de snaren bevestigd zijn aan dempers die, wanneer ze worden ingedrukt, alle snaren dempen behalve de snaren die een gewenst akkoord vormen. De naam is gedeponeerd door de Oscar Schmidt Company.
basgitaar
De basgitaar is een snaarinstrument (doorgaans viersnarig) dat in vele vormen van moderne niet-klassieke muziek wordt gebruikt. De stemming is standaard ’E – ’A – D – G; zoals een contrabas en gelijk aan de laagste vier snaren van een gitaar, maar dan een octaaf lager. Meestal wordt een basgitaar uitgevoerd met frets, hoewel fretloze basgitaren ook bestaan.
bata
bedug
bekkens
blokfluit
De blokfluit is een blaasinstrument gemaakt van hout of kunststof met een labium. De blokfluit is voorzien van een mondstuk om het aanblazen te vergemakkelijken, en behoort daarmee tot de bekfluiten. Het mondstuk heeft een cilindrische boring waarin het blok (vandaar de naam blok-fluit) van een zachtere houtsoort is aangebracht. Het blok laat een smalle spleet vrij waardoor de lucht op het labium gericht wordt. Het zachtere hout van het blok maakt de opname van ademvocht mogelijk wat de bespeelbaarheid ten goede komt.
bongos
cello
De cello (kort voor violoncello) behoort tot de groep van de strijkinstrumenten. De cello heeft een kenmerkende klank en een bereik van vier, gemiddeld vijf, of soms zelfs zes octaven (ligt aan de grootte van de cello en de lengte van de toets).
chekere
claves
Claves (uitspraak: klaves) is een muziekinstrument, bestaande uit twee massieve hardhouten stokjes die tegen elkaar worden geslagen. Het instrument produceert een korte droge tik met een duidelijke toonhoogte. De toonhoogte is afhankelijk van de grootte van de stokjes.
conga's
contrabas
De contrabas is het laagstklinkend muziekinstrument van de strijkinstrumenten.
doedelzak
De doedelzak is een bijzonder oude vorm van blaasinstrument.
drumstel
Een drumstel of drums is een verzameling slagwerkinstrumenten die door een enkele drummer bespeeld wordt.
dwarsfluit
De dwarsfluit wordt zoals de naam aangeeft, dwars op de lippen geblazen; de luchtstroom uit de mond staat haaks op de boring van het instrument. De kleinere en hoger gestemde uitvoering wordt piccolo genoemd, de grotere uitvoeringen altfluit en basfluit. De moderne dwarsfluit, tegenwoordig meestal van metaal, is door Theobald Böhm ontwikkeld uit de traverso (barokfluit) die meestal van hout was (zie hieronder onder "geschiedenis").
elektrische gitaar
fagot
De fagot is een houten blaasinstrument met dubbelriet in tenor- en basligging, dat wordt ingedeeld bij de houtblazers. Het instrument bestaat uit een lange (houten) buis met een licht conische boring. Omwille van de hanteerbaarheid is de buis 'dubbelgevouwen', een bouwwijze waaraan de fagot zijn naam dankt: het Italiaanse "fagotto" betekent (takken)bundel. (Ook in het Frans is de betekenis "bundel" of "takkenbos", vandaar dat sommige Vlaamse componisten weleens voor "takkenbos" schreven.) De klank van de fagot is uiterst karakteristiek: in de lage tonen enigszins grof en korrelig, in het middenregister gelijkend op die van de hoorn en in de hoogte nadert de toon die van de cello, altviool of menselijke tenorstem.
fluit
Een fluit (of vaak in diminutief fluitje) kan zijn:
gitaar
Een gitaar is een snaarinstrument dat wordt bespeeld met de vingers of met een plectrum. Het woord gitaar stamt af van het Perzische "tar" dat "snaar" betekent.
Gitarron
Een gitarron is een Mexicaanse akoestische basgitaar. Een gitarron heeft ongeveer de mensuur van een Spaanse gitaar maar is veel dikker. De achterzijde is niet vlak zoals bij de meeste gitaren, maar gewelfd. Het diepste punt is ongeveer 10 centimeter dieper dan de zijkant.
guiro
Een guiro (Amerikaans-Spaans: güiro) is een slaginstrument met een raspend geluid. Het wordt veelal gemaakt uit een gedroogde uitgeholde kalebas waar over de lengte dwarsuithollingen gemaakt zijn. Met een stokje wordt hierover met verschillende snelheid heen en weer bewogen (geschraapt). Dit instrument is erg populair op Cuba en in andere Latijns-Amerikaanse landen en wordt gebruikt in bijvoorbeeld de salsa en son.
harp
De harp is een snaarinstrument, waarbij de snaren meestal met de vingers in trilling worden gebracht. De harp is als een cijfer 7 opgebouwd uit een langwerpige klankkast en een rechte of gewelfde hals, waartussen een groot aantal snaren gespannen is, van elkaar verschillend in lengte en dikte. Elke snaar brengt slechts één toon voort: hoe langer (en dikker) de snaar, hoe lager de toon. De einden van hals en klankkast, de kop en de voet, worden langs de laagste snaar geschraagd door de zuil, die kaarsrecht of sierlijk gebogen kan zijn. Door de hals heen steken de stemschroeven of stempennen, waaraan links de snaren bevestigd zijn, en rechts de kantig gesmede einden uitsteken om ze te kunnen stemmen.
hoorn
De hoorn is een muziekinstrument dat sinds lange tijd belangrijke functies heeft vervuld. Net als bij de trompetten kon ook op de hoorn door het ontbreken van kleppen en ventielen in het hoofdbuiscorpus niet chromatisch in alle twaalf toonsoorten worden gespeeld. Dit was al vroeg in de westerse muziekgeschiedenis, rond de 14e eeuw, wel het geval met de schuiftrombone. De hoorn is, met de trompet, in feite het laatste koperblaasinstrument dat van ventielen werd voorzien.
koebel
Een koebel is een bel die aan de hals van een koe wordt gebonden. Deze bellen worden in het Alpengebied veel gebruikt om te horen waar een koe zich bevindt. In deze bel hangt een klepel, zoals bij een klok.
mandoline
maraca's
pauk
Een pauk is een keteltrom met een gedefinieerde toonhoogte.
piano
Een piano is een slag-, toets- en snaarinstrument uit de citerfamilie dat bespeeld wordt met een enkel klavier en twee of drie pedalen. De piano heeft grote witte toetsen en kleine zwarte toetsen. Bij de voorlopers van de piano (klavecimbel) waren deze tinten omgekeerd.
schuiftrompet
De schuiftrompet is een zeldzaam blaasinstrument, een variant van de trompet, waarbij de variatie van de buislengte - en daarmee de toon - door een schuif wordt veroorzaakt. Dit in tegenstelling tot de gewone trompet, die voorzien is van ventielen.
synthesizer
Een synthesizer is een elektronisch muziekinstrument dat klanken en geluiden kunstmatig (meestal elektronisch) opwekt. Met een synthesizer is het mogelijk het op te wekken geluid vergaand te beïnvloeden, zodat nieuwe, nog niet bestaande klanken gemaakt kunnen worden. Ook kunnen sommige synthesizers de klanken van reeds bestaande (akoestische) instrumenten, bijna perfect nabootsen (bijvoorbeeld piano of orgel).
tamboerijn
Een tamboerijn (in het Oudnederlands ook wel beltrom, zoals in kerstliederen) is een lijsttrommel, die bestaat uit een hoepel waarin schelringen bevestigd zijn en die is bespannen met een trommelvel. Zonder schelringen is het geen tamboerijn maar een handtrom. Zijn de schelringen er wel, maar is er geen vel aangespannen, dan is het een beatring, ofwel een schellenkrans.
timbales
Timbales zijn muziekinstrumenten bestaande uit twee hoog en scherp klinkende trommels op statief. De bespeler van timbales noemt men een timbalero of timbalist.
trekzak
Een trekzak, (trek)harmonica of diatonische accordeon (in Engelstalige landen zijn de benamingen zoals melodeon of diatonic button-accordion gebruikelijk) is een muziekinstrument dat verwant is aan de accordeon. Het is gebaseerd op het principe van de doorslaande tong (in plaats van een opslaand of dichtslaand riet, zoals bij de rietinstrumenten). Hoewel een trekzak en een kleine knopaccordeon veel uiterlijke gelijkenis hebben, zijn het wezenlijk verschillende instrumenten.
trompet
De trompet is een blaasinstrument van de familie der koperblazers, waarbij het geluid ontstaat doordat de lippen die tegen het mondstuk geplaatst worden, met de adem in trilling worden gebracht.
tuba
De tuba is de naam voor een aantal koperen blaasinstrumenten in het bas-register. Instrumenten die onder de tubafamilie worden geschaard zijn het eufonium (soms tenortuba genoemd) en de (bas)tuba's (gestemd in F, Es, C of Bes). Tuba is een benaming die in vele talen wordt gebruikt en ongespecificeerd verstaat men onder 'tuba' meestal een bastuba. In amateurblaasorkesten in Nederland en België heeft men echter dikwijls de gewoonte om onder de term 'tuba' een eufonium te verstaan.
Ukelele
De ukelele is een snaarinstrument behorend tot de getokkelde luitachtigen, onderverdeeld in de gitaarfamilie. Een ukelele heeft over het algemeen vier nylon-snaren. De stemming is verwant aan die van de gitaar; de verhoudingen zijn gelijk aan de hoogste vier snaren van de gitaar, maar de bovenste snaar is een octaaf hoger gestemd.
vibrafoon
Een vibrafoon is een muziekinstrument in de categorie slagwerk. Het lijkt op een xylofoon en marimba (ook idiofonen), maar waar bij deze instrumenten op houten toetsen wordt geslagen om geluid voort te brengen, gebeurt dat bij de vibrafoon op metalen toetsen. Om het geluid op elk gewenst tijdstip te dempen, bevindt zich onder de toetsen een dempbalk. Door het pedaal van de vibrafoon met de voet in te drukken komt de dempbalk los van de toetsen waardoor je de duur van toon verlengt.
viool
De viool is een strijkinstrument met vier snaren. Het is het kleinste lid van de vioolfamilie, en heeft het hoogste bereik. De klank wordt voortgebracht door de snaren in trilling te brengen met een strijkstok (arco), of door te tokkelen met de vingers (pizzicato). De houten klankkast dient om het geluid van de trillende snaren te versterken. De viool wordt doorgaans bespeeld door het instrument tussen kin en schouder te klemmen en met de vingers van de linkerhand de snaren tegen de ebbenhouten toets te drukken om zodoende de snaar te verkorten (en dus hoger te doen klinken).
vleugel
Een vleugel is een slag-, toets- en snaarinstrument met horizontaal gespannen snaren, dat via een klavier (toetsenbord) wordt bespeeld. De hamers raken de snaren vanonder. Bij een piano (ook wel buffetpiano genoemd) zijn de snaren verticaal bevestigd, en raken de hamers de snaren van opzij. Met 88 toetsen is de toonomvang van de vleugel doorgaans gelijk aan die van de piano; bij oudere vooroorlogse modellen ziet men vaak 85 toetsen, bij sommige moderne vleugels is de bas uitgebreid met extra toetsen.
waldhoorn
woodblock
Een woodblock is een niet gestemd percussie-instrument, dat in vele muziekstijlen wordt gebruikt. De klank is kort en fel, afhankelijk van de hardheid van de stok waarmee gespeeld wordt, en heeft een duidelijk herkenbare toonhoogte. Toch worden doorgaans uitsluitend simpele ritmes gespeeld op een woodblock.